Doğru işe doğru insan kaynağı seçimi çabalarında, adayların duygusal zeka yetkinlikleri etkili bir gösterge midir? Eğer öyle ise bu göstergeleri ölçmek mümkün müdür? Bu ve benzeri soruların yanıtları bizi duygusal zeka ile istihdam süreçleri arasındaki ilişkiye götürebilir.
Günümüzde işe uygun adayları belirleme çabalarında ‘Yetkinlik Bazlı Mülakat Teknikleri ve Uygulamaları’ndan yararlanılmaktadır. Bu tarz görüşmelerde değerlendirilen yetkinlikler ise iletişim, duyarlılık, inisiyatif kullanma, zorluklar karşısında dayanıklılık, olumlu düşünme, motivasyonu koruma, insan ilişkileri gibi kişisel ve kişiler arası alanlara ilişkin kriterlerden oluşmaktadır. Potansiyel bir çalışanın işe uygunluğu ve iş yaşamında elde edebileceği başarı ve öngörebilmede araştırılan kriterler ise temelde duygusal zeka özellikleri ile yakından kesişmektedir.
Soyut bir alan olan duygusal zeka istihdam alanında somut etki ve sonuçlar yaratabil-mektedir. Duygusal zekanın insan kaynaklarına kattığı değer yanında, eksikliklerinin de yüksek düzey personel devrine neden olacağı görülmektedir. Kozmetik Firması L’Oreal’de duygusal yeterlilik açısından güçlü yanları nedeniyle seçilmiş satış temsilcileri arasından ilk yılında ayrılanların oranı, seçilmelerinde yeterlilik profillerine itibar edilemiş oranlara göre yüzde 63 oranında daha düşük çıkmıştır (Goleman, 1998: 52). Dolayısıyla ilk aşamada iş gerekleri ve görev tanımlarına uygun duygusal zeka yetkinlikleri tanımlanmalıdır. Tanımlanan kriterler doğrultusunda soru formları oluşturulmalı, mülakatlar duygusal zeka boyutlarını hesaba katacak biçimde yapılandırılmalıdır. Adaylarda aranacak ve seçme kararını etkileyecek kriterler değerlendirilirken, geçerli ve güvenilir sonuçlar veren duygusal zeka testlerinden yararlanılmalıdır.
İş görüşmeleri insan kaynakları istihdam sürecinde etkili bir sosyal iletişim sürecidir. Sürecin ve karşılıklı etkileşimin çıktılarını sergilenen duygusal zeka göstergeleri pek çok biçimde etkilemektedir. Duygusal farkındalık, benlik bilinci, inisiyatif, empatik iletişim, duygusal kontrolü gibi duygusal zeka göstergeleri bireylerin işe girme süreçlerinde belirleyici rol oynamaktadır. İşverenlerin eleman alımında adaylarda ne aradıkları konusunda yapılmış bir anket çalışmasında belirli teknik ve uzmanlık becerilerinin yanında gerekli yetiler şöyle sıralanmıştır (Goleman, 1998: 21):
* Dinleme ve sözlü iletişim
* Uyum sağlayabilme ve yenilgiler ile engellere karşı yaratıcı tepkiler
* Kişisel yönetim, güven, hedefler doğrultusunda çalışma motivasyonu, kariyerini geliştirme ve başardığı işle gurur duyma
* Grup içi ve kişilerarası etkililik, işbirliğine ve takım çalışmasına yatkınlık, anlaşmazlıkların yapıcı çözüm becerileri
* Kuruluş içinde etkililik, katkıda bulunma isteği, liderlik potansiyeli
Son Yorumlar