Katılımcıların gözlenmekte oldukları bilgisinin ve araştırma katılımcıları olarak rollerine ilişkin beklentilerinin bir fonksiyonu olarak davranışta meydana gelen değişiklikler.
Hawthorne etkisinin hikâyesi, 1920 yılında Amerikanın İllinois şehrindeki Hawthorne Works elektrik aletleri fabrikasında verimlilik artışı çalışmaları ile başlamıştır. Yaklaşık on yıl kadar süren çalışmada, Horward Üniversitesinden Elton Mayo, Fritz J. Roethlisberger ve William J. Dickson adlı endüstri psikologları iş yaşamına etki edebilecek her ayrıntıyı incelemişlerdir.
Çalışma boyunca mola zamanları, çalışma günleri ve hatta iklim koşulları dâhil birçok parametre üzerinde değişiklik yapmışlardır. Çalışmaların gerçekleştirilmesi için fabrikada izole bir bölüm oluşturulmuş ve denemelerin tabi tutulacağı birkaç işçi, daha önce yaptıkları işin aynısını bu odada yapmaya başlamıştır. Çalışmanın en ünlü bölümlerinden biri de fabrikadaki ışık miktarı ile verimlilik artışında herhangi bir ilişki olup olmadığının sorgulandığı denemelerdir.
İlk başlarda aydınlık miktarı ile verimlilik arasında bağlantı olduğu düşünülmüştür çünkü ışık arttırıldıkça çalışma grubunun verimliliği artmaya başlamıştır ancak denemenin ilerleyen aşamasında ışıklar neredeyse karanlık olacak kadar azaltılmasına rağmen verimliliğin arttığı gözlenince, verimlilik ile ışık arasında bağlantı kurulamamıştır.
Son Yorumlar